De veerkracht van meisjes met autisme

In de groepspraktijk waar ik werk, zie ik vaak meisjes. Tienermeisjes met autisme of met kenmerken ervan. Hoe vaker ze komen, hoe zekerder de tred wordt waarmee ze de ruimte binnen stappen. Ze vertellen, lachen, tonen hun talenten en ontdekken steeds meer wie ze zijn. Altijd talentrijke meisjes die zichzelf vaker verstoppen dan goed is.

Ze lijken vlot, grappig en communicatief. Ze zijn ook vlot, grappig en communicatief. Maar de invloed van de omgeving speelt een grote rol in hoe ze zich kunnen profileren.

                                 Klik hier voor 'Opleiding over meisjes met autisme'                                             Klik hier voor 'Groepssessies voor meiden met autisme'

Dat weet ik. Dat is logisch te verklaren vanuit mijn kennis van autisme. Het is één van de typerende kenmerken van autisme. En toch ben ik steeds weer verrast hoezeer dit tot uiting komt.

Wanneer ik aan deze meisjes een groepssessie voorstel, zullen ze veelal eerst weigeren. Vreemde ogen, vreemde mensen, een andere situatie dan ze gewoon zijn, dat geeft stress. En stress geeft een uitvergroot autisme. Alle autistische gedragingen komen daar onder een vergrootglas te liggen. Het is natuurlijk niet zo dat iemand ‘autistischer’ wordt door stress. Het is wél zo dat in een voorspelbare, duidelijke omgeving, het autistisch brein beter kan gedijen en de stresssymptomen uitblijven. In verrassende, onvoorspelbare of onduidelijke nieuwe situaties neemt stress de bovenhand waardoor iemand zich rigider, extremer of bepalender zal gedragen.

Het autistisch gedrag van de meisjes leek ogenschijnlijk weggevallen in onze één-op-één gesprekken, oefeningen en activiteiten. De stress van iets nieuws zal er voor zorgen dat sommigen stilvallen. Ze zullen wachten tot een ander initiatief neemt en zullen dan voorzichtig antwoorden. Hun hoofd zal tekeer gaan om zeker niets fout of raar te zeggen. Zwijgen wordt goud.

Anderen zullen terugvallen op structuur: ze zetten stoelen recht en schikken bladen papier. Ze zorgen dat hun kleding feilloos zit en dat elke haartje werd platgestreken. Duidelijkheid in structuur. Duidelijkheid in wat je kan beheersen. Alles klopt. De stress kan zakken. Ze nemen controle over de dingen die controleerbaar zijn. Spullen, materialen, regels of andere personen.

Voor nog anderen wordt de stress van het onbekende te groot waardoor ze zullen vasthouden aan het gekende van thuis. Ze zullen er niet geraken, in de groepssessie. De angst voor het onbekende zorgt ervoor dat ze sterk worden in vasthouden, volhouden, volharden in thuis blijven.

De invloed van het onbekende is en blijft gigantisch. Hoe sterk, slim en getalenteerd de meisjes ook zijn. Dat is een belangrijk deel van autisme.

Anderzijds tonen deze meisjes een enorme veerkracht. Want eens het punt van het onbekende voorbij, eens de kennismaking gepasseerd, eens de duidelijkheid en voorspelbaarheid wordt teruggegeven, dan nemen de meisjes het geleidelijk aan terug over van hun autisme. Karakters allerlei komen dan boven drijven, iedereen is anders weet je, ook iedereen met autisme. Als de voorspelbaarheid wederkeert en de duidelijkheid zegeviert, komen de meisjes weer in hun comfortabele vel te zitten. Het autisme kan weer afgeschud worden. Of zo lijkt het toch.

Dit proces, dat ik vaak van dichtbij mag zien voltrekken, zou iedereen moeten kennen. Om het te kunnen herkennen wanneer iemand wordt beperkt door haar autisme. Om de impact van duidelijkheid en onduidelijkheid te ervaren. En om de meisjes alle kansen te geven om zich te tonen als wie ze zijn. Onder het laagje stress dat de maatschappij al te vaak met zich meebrengt voor deze meiden met autisme.

Wil jij mee een verschil maken? Schrijf je dan hier in voor de opleiding over meisjes met autisme. 

Of ontdek hier de groepssessies voor meiden met autisme.